“De kleine republiek” van Lodewijk van Deyssel hertaald door Jan Hartmann
UITVERKOCHT
Karel, de jongste zoon van de vooraanstaande katholieke geleerde Joseph Alberdingk Thijm, werd op twaalfjarige leeftijd vanuit Amsterdam naar de kostschool van Rolduc in Kerkrade gestuurd om daar middelbaar onderwijs te gaan volgen. Over zijn kostschooltijd op Rolduc heeft hij later onder het pseudoniem Lodewijk van Deyssel de roman “De kleine republiek” (1889) geschreven.
Het oorspronkelijke werk is geschreven in het Nederlands van eind 19e eeuw en in een uitermate gedetailleerde stijl die kenmerkend is voor Van Deyssel maar die voor de hedendaagse lezer moeilijk leesbaar is. En dat is bijzonder jammer. “De kleine republiek” geeft veel informatie over en inzicht in het leven op een katholieke kostschool rond 1876. In vele details worden personages en plekken op Rolduc beschreven; plekken die nu nog te bezichtigen zijn. Rolduc, oudste abdij van ons land, behoort tot de top 100 Unesco monumenten in Nederland.
Dr. Jan Hartmann – zelf intern op Rolduc in de periode 1966-1972 – heeft “De kleine republiek” hertaald. En daarmee deze roman toegankelijk gemaakt voor de hedendaagse lezer. Hertalen betekent het vertalen van het Nederlands van 1889 in het Nederlands van 2024 met behoud van alle authenticiteit.
Bovendien heeft Jan Hartmann in het omvangrijke historisch fotoarchief van Rolduc gezocht naar foto’s van personen en locaties die in het boek beschreven zijn. De foto’s van toen heeft hij aangevuld met foto’s van nu.
Jan Hartmann heeft meer dan tien jaar aan dit bijzondere boek gewerkt. De hertaling van de tekst, inclusief ruim 400 foto’s, heeft een uniek boek opgeleverd van 560 pagina’s (in full colour). Hierdoor is dit boek een van de rijkst geïllustreerde en gedocumenteerde boeken uit de Nederlandse literatuur geworden, waarin heden en verleden van Rolduc als mini-universum impressionistisch door elkaar heen lopen.
Tijdens de reünie van 19 en 20 april 2024 is het boek in bijzijn van nazaten van Lodewijk van Deyssel en Pierre Cuijpers, die verwant was aan de familie Alberdingk Thijm, in de grote aula van Rolduc gepresenteerd.
De Stichting Lève Rolduc, die zich onder meer tot doel stelt voor het behoud van het historisch erfgoed van het abdijcomplex Rolduc, heeft dit bijzondere boek in eigen beheer uitgegeven.